આ ચિત્ર જોતા જ વડીલોને તો ખ્યાલ આવી જ ગયો હશે પણ અમુક યુવા મિત્રોને તથા નવી પેઢીને જેને આ વાત સંપૂર્ણ યાદ નથી અથવા જાણતા નથી તો એ માટે થોડીક વાત કરવી છે. આમ તો હવે આ વસ્તુ જ લૂપ્તપ્રાય છે એમ કહો તો પણ ચાલે. આપ ચિત્રમાં જોઈ રહ્યા છો એને ‘ખળું’ કહેવાય. જુવાર હોઈ તો એના કણસલાં, મગ, તુવર, વિગેરે કઠોળ હોઈ, કોઈ તેલીબિયાં, ધાન્ય વગેરે ઝૂડીને દાણા કાઢવા ઘર કે ગામથી થોડે આઘે (દૂર) ખુલ્લી અને સમતલ જગ્યા રાખતાં એને ખળું કહેવાય.(ઘણીવાર એ ખળાને છાણથી લિપતા પણ ખરાં) બાળપણમાં આપણને ખળામાં જવાની મજા આવતી. આખો દિવસ ખળામાં લોકો કામ કરે અને આપણે આજુબાજુ રમતા. અને હા કણસલાંમાથી દાણા છૂટા પાડવા ઉપર બળદ પણ હાંકતા હતા. ઘણીવાર અનાજનો ઢગલો ખળે પડ્યો હોઈ તો રાતે ધાન માલિકો અથવા તેમના આરી [મજુર] સુવા જાય તો આપણે પણ સાથે જતાં. તમને પણ એક વાત ખાસ યાદ જ હશે કે, સંધ્યા સમય થાય એટલે જમવાનું સાથે લઇ જઈને ખળીમાં જમતા કારણ કે આપણને ખળે જઈને ખાવાની મજા આવતી. ખળે બીજા પણ પાડોશી પોતાના અન્નના ઢગલાની રક્ષા કરવા માટે સુવા આવ્યા હોઈ તો એની સાથે પણ નાના બાળકો હોઈ એટલે આપણને તો મજા પડતી. કેવા હતાં એ બધા દિવસો. શું એનો આનંદ હતો. આજના બાળકોને લગભગ ખળું એટલે શું એ પણ ખબર નહી હોઈ. આવી નાની નાની ઘણી બાબતો તો યાદ પણ નહિ હોઈ પરંતુ મારા જેવા જેવા જુનવાણી વાતોનાં ચાહકો, ગ્રામ્ય પરંપરાને પ્રેમ કરતા લોકોને આ બધી વાતો ગમે છે.
Nice to see old memories